Strona główna Wydarzenia Ulice Historia Kościół Obraz Komitet
O Kościółku Parafia
Zdjęcia Filmy Przyroda Dawno temu Tradycja OSP Linki Kontakt Księga gości

DAWNO TEMU...

Tłuczań się zmienia. Zmienia się wygląd wsi i życie jej mieszkańców.
Warto przypomnieć Tłuczań sprzed kilkudziesięciu lat.

ŻYCIE CODZIENNE

Zanim zelektryfikowano wieś (15.10.1964 r.),
 domy oświetlane były lampami naftowymi


Wieczorami kobiety przędły na kołowrotkach


Dzieci spały w uroczych kołyskach


Nie było wodociągów. Wodę czerpało się ze studni i nosiło w wiadrach do domu.


Kącik do mycia


Do prania służyła tara i balia


Tak wyglądało stare żelazko.
Do jego wnętrza trzeba było wsypać rozżarzone węgielki.


Do odmierzania zboża służyła miarka


Cała rodzina jedła z jednej miski. Każdy miał swoją łyżkę


Biały ser robiło się w domu.
Do odciskania nadmiaru serwatki służyła specjalna praska - "syrnicka"


Także masło wytwarzano w domu.
Służyła do tego "maśnicka", do której wlewało się schłodzoną kwaśną śmietanę i długo ubijało


Nie zawsze wożono zboże do młyna.
Do mielenia ziarna na mąkę w domu służyły żarna


Gospodynie co tydzień piekły chleb
Rośnie ciasto Piec chlebowy
Bochenek przed włożeniem do pieca I gotowy, pachnący chleb
Jakże różniły się dawne żniwa od dzisiejszych...
Mężczyźni kosili zboże kosami


Za nimi szły kobiety i "odbierały"
Podnosiły skoszone zboże z ziemi, za pomoca powróseł wiązały snopki.
Ze snopków ustawiało się mondle


Posiłek dla pracujących w polu przynoszono w dwojakach


Potem wozem drabiniastym zboże zwoziło się do stodoły


Następnie zboże trzeba było wymłócić.
Do tego służyła młocarnia


Zanim zelektryfikowano wieś, młócono ręcznie, cepami



KUCHNIA
Z góry uprzedzam wszelkie protesty. Nie ma przepisów kulinarnych obowiązujących w całej wsi. W każdym domu - tak jak i dziś - było nieco inaczej. Używało się różnych nazw, stosowało różne produkty i przyprawy.

Siemionka - zupa z siemienia konopnego, jadana najczęściej podczas kolacji wigilijnej. Ugotowane siemię trzeba było utrzeć lub zemleć w maszynce do mięsa, przetrzeć przez sito, dolać mleko, słodką lub kwaśną śmietanę, doprawić solą lub (według uznania) innymi przyprawami.

Pituk, pituch lub kwosek - rozgotowane i przetarte przez sito śliwki damaszki podawane z ziemniakami.

Zacierka - z ciemnej mąki razowej, sypanej bezpośrednio na gotującą wodę. Bardzo gęsta, ciemna, podawana z zimnym mlekiem.

Placki sodowe - istniały różne przepisy na te placki. Jedne gospodynie robiły je na śmietanie, inne na mleku lub wodzie, z dodatkiem jajek lub bez. Jako środek spulchniający dodawano sodę oczyszczoną, pieczono placki na blasze kuchennej. Wspaniale smakowały jeszcze ciepłe, smarowane masłem domowej roboty.
góra


GWARA
abo -albo
becy -płacze
bielić -malować ściany
była za nim -podobał się jej, zależało jej na nim
chować -hodować
cioska -siekiera
cyganić -kłamać
ćwiękuje -przeżuwa (krowa)
dożarty -niegrzeczny
dziecka -dzieci
gościniec -szosa
gowiedniki -zwierzęta gospodarskie
grysik -kasza manna
ide na pole -idę na dwór
ino -tylko
izba -pokój
juzyna -podwieczorek
kukiełka -chałka, pleciony pszenny chleb
latoś -w tym roku
legnąć -położyć się
łońskiego roku -w zeszłym roku
malta -zaprawa murarska
macać -dotykać
mierzwi się -pogoda się psuje
na bosoka -boso
nakastlik -szafka nocna
nastąp się -przesuń się (np. do krowy)
ne -proszę (dając coś komuś)
odbywać -karmić zwierzęta gospodarskie
odziewacka -duża,ciepła chusta
odziewać się -ubierać się
ostrężnice, ostrężyny -jeżyny
podał się na kogoś -jest do kogoś podobny
powała -sufit
przedsienie -podwórze
przetwierać się -chodzić tam i z powrotem , otwierając
i zamykając drzwi
przykopa -rów, fosa
przykrzy się -tęskni
rogolka -przyrząd do mieszania np. śmietany
sagan -czajnik
se -sobie
stajanie -pole
stopki -bezpieczniki
stroić -przygotowywać
szabaśnik -piekarnik
tarasić -deptać
uwidział -zobaczył
uzdał się -spodobał się
wieczerza -kolacja
wydać się -wyjść za mąż
wydarzył sie -udał sie
zagłówek -poduszka
zawrzeć -zamknąć
zbabrany -brudny
zezdać -wydać kogoś, złożyć donos
zopaska -fartuch
zwortło mu się -udało mu się, miał szczęście
źrały -dojrzały