| Adwent |
|
Adwent
to obejmujący cztery niedziele okres poprzedzający Boże Narodzenie. To
czas radosnego oczekiwania na przyjście Zbawiciela.
Tredycyjnie w okresie adwentu uczestniczy się w roratach - odprawianych
wczesnym rankiem mszach wotywnych o Najświętszej Maryi Pannie.
Na roraty wierni, szczegolnie dzieci, przynoszą lampiony adwentowe. |
|
|
|
24 grudnia
Wigilia Bożego Narodzenia |
|
Wigilia
Bożego Narodzenia - tego dnia ubieramy choinkę, wieczorem
wspólnie z rodziną spożywamy postną kolację wigilijną, przed
którą dzieli sie opłatkiem i sklada życzenia. W Tłuczani
często jedną z potraw jest siemionka, czyli zupa z siemienia konopnego.
Na większości stołów gości też karp. Po kolacji następuje
wspólne piewanie kolęd.
Ważne jest też, aby pierwszą osobą, która odwiedzi tego dnia dom, był mężczyzna. To gwarantuje na cały następny rok szczęście i pomyślność.
O północy udajemy się do kościoła na mszę zwaną Pasterką. |
|
|
|
25 grudnia
Boże Narodzenie |
 |
Boże Narodzenie to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa w Betlejem.
To dzień, który tradycyjne spędza się z rodziną. |
|
|
|
26 grudnia
Św. Szczepana |
 |
Dzień Świętego Szczepana – święto obchodzone na pamiątkę świętego Szczepana (pierwszego chrześcijańskiego męczennika).
Święcenie owsa, a także obrzucanie się owsem. Zwyczaj jest pamiątką
kamienowania męczennika, patrona kamieniarzy, chorych, opętanych,
umierających, a nawet koni. |
|
|
|
27 grudnia
Św. Jana Apostoła |
 |
Św. Jana Apostoła
Święcenie wina. Poświęcone wino ma zachować ludzi od pragnienia,
zachować zdrowie i chronić przed zatruciami. Jest również
symbolem miłości, a jego spożycie uwalnia nas od trucizny zła i
nienawiści oraz pomaga w szerzeniu wzajemnego zrozumienia i życzliwości. |
|
|
|
6 stycznia
Trzech Króli |
 |
Trzech
Króli - Objawienie Pańskie - święto związane z postaciami trzech
mędrców, którzy wędrowali do Betlejem, by oddać pokłon
Chrystusowi.
Z uroczystością Objawienia Pańskiego wiąże się zwyczaj święcenia kredy
i kadzidła. Poświęconą kredą wypisuje się na drzwiach mieszkania K+M+B
oraz aktualny rok. Litery to skrót łacińskich słów
"Christus mansionem benedicat" (Niech Chrystus błogosławi temu domowi). |
|
|
|
2 lutego
Ofiarowanie Pańskie
Matki Boskiej Gromnicznej |
 |
Poświęcenie świec zwanych gromnicami. Nazwa gromnica pochodzi od słowa "grom", czyli piorun.
Zapala sie ją w czasie burzy, by chroniła przed uderzeniem pioruna.
Zapalenie gromnicy i wkładanie jej w ręce umierającego oznacza, że na
wzór „roztropnych panien” wychodzi on z płonącą
lampą na spotkanie swego Oblubieńca. |
|
|
|
3 lutego
Św. Błażeja - patrona chorych na gardło |
 |
Święcenie jabłek.
Poświęcone jabłka chronią przed chorobami gardła.
|
|
|
|
5 lutego
Św. Agaty |
 |
Błogosławieństwo chleba, soli i wody,
które mają chronić przed złem, a szczególnie przed piorunami i ogniem. |
|
|
|
Tłusty czwartek
ostatni czwartek przed wielkim postem,
znany także jako zapusty. |
 |
Tradycja nakazuje w tłusty czwartek najeść się do syta. Najpopularniejsze smakołyki to pączki, chrust (faworki) lub racuchy. |
|
|
|
Środa Popielcowa
Pierwszy dzień Wielkiego Postu |
|
Tego dnia kapłan posypuje głowy wiernych popiołem. Tradycja
posypywania głów popiołem na znak pokuty pojawiła się w VIII wieku. Popiół pochodzi
z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku.
W Środę Popielcową katolików obowiązuje post, czyli
wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (od 14. roku życia) i post ścisły (między
18. a 60. rokiem życia), czyli ograniczenie liczby posiłków do syta do jednego
w ciągu dnia. |
|
|
|
Niedziela Palmowa
Szósta niedziela Wielkiego Postu |
|
Niedziela Palmowa
- inaczej Niedziela Męki Pańskiej – wspomnienie uroczystego
wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy.
Tego dnia w kościele święcone są palmy, które w tradycji
chrześcijańskiej symbolizują odradzające się życie. Wykonywanie palm
wielkanocnych ma bogatą tradycję. Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się
z gałązek wierzby, która w symbolice Kościoła jest znakiem zmartwychwstania i
nieśmiertelności duszy. Dekorowano ją gałązkami bukszpanu, drzew iglastych,
jemioły.
Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i
wierzeń: poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy. Bazie z poświęconej palmy
zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewnią
urodzaj, krzyżyki z palmowych gałązek zatknięte w ziemię bronią pola przed
gradobiciem i burzami, poświęcone palmy wystawiane podczas burzy w oknie
chronią dom przed piorunem.
Poświęconą palmę zatykano nad drzwiami lub za świętymi
obrazami, gdzie pozostawała do następnego roku. Palmy wielkanocnej nie można
było wyrzucić. Najczęściej była ona palona, popiół zaś z tych palm
wykorzystywano w następnym roku w obrzędzie Środy Popielcowej. |
|
|
|
Wielki Piątek
Dzień postu i żałoby upamiętniający śmierć Jezusa na krzyżu |
 |
Wielki Piatek to jedyny dzień w roku, kiedy w kościele nie odprawia się mszy.
Nie dzwonią dzwony "zawiązane" aż do rezurekcji, słychać tylko drewniane kołatki.
Dawna tradycja nakazywała tego dnia umyć się w rzece lub w wodzie z rzeki przyniesionej. Miało to zapewnić zdrowie i urodę. |
|
|
|
Wielka Sobota
- poprzedza
Niedzielę Wielkanocną |
|
Święcenie pokarmów.
W koszyczku powinny się znaleźć:
- jajka - symbol nowego życia;
- baranek - symbolizuje Zmartwychwstałego Chrystusa;
- chleb - symbol Ciała Chrystusa, ma zapewnić dobrobyt przez kolejny rok;
- sól - symbolizuje oczyszczenie oraz mówienie prawdy;
- wędlina - symbol zdrowia, płodności oraz dobrobytu ;
- chrzan - to symbol siły fizycznej;
- ciasto (babka) - symbol umiejętności i doskonałości. |
|
|
|
Lany poniedziałek
Śmigus - dyngus
Poniedziałek Wielkanocny |
 |
Lany poniedziałek
Tradycja nakazuje wzajemne polewanie się wodą.
Istnieje też zwyczaj, wg którego w nocy z Niedzieli na
Poniedziałek Wielkanocny po wsi wędzują "Dziady" - przebrani
kawalerowie, którzy robą różne psikusy.
Ważne jest, by przy okazji świętowania nie robić nikomu krzywdy ani poważnych szkód ! |
|
|
|
| Majówki |
 |
Maj to miesiąc poświęcony Matce Boskiej.
Przed laty przy każdej kapliczce gromadzono się codziennie wieczorem,
by odmawiać Litanię Loretańską i Antyfonę (Pod Twoją obronę), a
następnie śpiewać pieśni poświęcone Matce Najświętszej, min.
"Chwalcie łąki umajone"
"Po górach, dolinach"
"Ja szczęśliwa Polska cała" i wiele innych |
|
|
|
| Zielone Świątki |
 |
Zielone Świątki - ludowa nazwa święta Zesłania Ducha Świętego obchodzonego w 49. i 50. dniu po Wielkanocy. W 2018 roku 20 maja i 21 maja.
Zwyczaje związane z Zielonymi Świątkami to;
- "majenie" domów - dekorowanie ich zielonymi gałązkami drzew;
- sobótki, czyli palenie ognisk, najczęściej na wzgórzach. |
|
|
|
| Boże Ciało |
 |
Boże Ciało - uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
obchodzona 60 dni po Wielkanocy (w 2018 roku 31 maja). Obchody uroczystości wiążą
się z procesją z Najświętszym Sakramentem po ulicach
parafii. Procesja zatrzymuje się kolejno przy czterech ołtarzach, przy których
czytane są związane tematycznie z Eucharystią fragmenty czterech Ewangelii.
Ołtarze dekorowane są gałązkami - w Tłuczani lipowymi. Ważne jest by przynieść do domu gałązki
z czwartego ołtarza. Dawniej wierzono, że miały
chronić przed nieszczęściami: piorunami, gradobiciem, powodzią.
Osiem dni po uroczystości Bożego Ciała to oktawa. W ostatnim dniu oktawy w kościołach odbywa się święcenie wianków z
kwiatów i ziół leczniczych. Wianki plecie się z
następujących roślin: rozchodnik, macierzanka, mieta, kopytnik,
rumianek, koniczyna, jaśmin, dzika róża. Poświęcone wianki
chroniły przed klęskami żywiołowymi i szkodnikami.
|
|
|
|
25 lipca
Św. Krzysztofa |
 |
Święty Krzysztof to patron piodróżujących.
Tego dnia modlimy się za podróżujących, odbywa się też błogoslawieństwo pojazdów. |
|
|
|
15 sierpnia
Matki Boskiej Zielnej |
|
Matki Boskiej Zielnej - ludowa nazwa święta Wniebowzięcia NMP
Tego dnia w kościołach święci się bukiety z ziół i
kwiatów. W bukiecie takim powinny się znaleźć: wrotycz, nawłoć,
mięta, dziurawiec oraz inne zioła, zboża i kwiaty.
Poświęcony bukiet zapewnia pomyślność zbiorów, chroni przed żywiołami i chorobą. |
|
|
|
8 września
Matki Boskiej Siewnej |
 |
Matki Boskiej Siewnej - ludowa nazwa święta Narodzenia NMP
Święcenie ziarna w celu zapewnienia urodzaju i obfitych zbiorów. |
|
|
|
1 listopada
Wszystkich Świętych
2 listopada
Dzień Zaduszny |
|
1
i 2 listopada to dni poświęcone zmarłym. Odwiedza się cmentarze, by
udekorować groby kwiatami - najczęściej chryzantemami, zapalić świece,
modlić się za tych, którzy odeszli. |
