mgr inż. architekt Beata Lenda

DREWNIANY KOŚCIÓŁEK NA NOWSIU W TŁUCZANI

          Kościółek z 1664 roku był jednym z istniejących równocześnie dwóch drewnianych kościołów w tej miejscowości, będącej ważnym celem pielgrzymkowym. Po spaleniu drugiego kościółek na Nowsiu pozostał jedyny, a po zbudowaniu większego, murowanego kościoła parafialnego po II wojnie po jakimś czasie przestał być używany. Pozbawiony opieki narażony był na zniszczenia i kradzieże.  

               Po długim czasie braku możliwości podjęcia jakichkolwiek prac przy kościółku, obecnie dzięki staraniom miejscowego Społecznego Komitetu Ratowania Kościółka  i zmianom osobowym w parafii i gminie zaistniała korzystna atmosfera dla jego właściwego zabezpieczenia.                                                                                                         
Kościółek jest wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod nr. A-1084/M. Zamierzamy podjąć się jego rewitalizacji czyli pełnego przywrócenia dobrego stanu budynku wraz z wnętrzem i otoczeniem, oraz ustalić funkcję.                                                    

              Pierwszym krokiem  jest przygotowanie pełnej dokumentacji projektowej, konsultowanej z Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, uzyskanie pozwoleń konserwatorskich na wykonywanie prac, uzyskanie pozwolenia na budowę. Dokumentacja będzie się składała z części architektonicznej, konstrukcyjnej, projektu instalacji elektrycznej, instalacji wodnej, zabezpieczeń przeciwpożarowych do uzyskania pozwolenia na budowę, oraz programu konserwatorskiego dla drewna i dla polichromii, projektu wnętrza dotyczącego rekonstrukcji, projektu otoczenia –ogrodzenia, zieleni, bruków.                                                                              

Dysponujemy:                                                                                                         -  -inwentaryzacją budynku,                                                                                                            
 -obszerną dokumentacją fotograficzną, przygotowanymi w latach 70-tych przed zamierzonym wtedy przenoszeniem kościółka. Szczególnie cenne są zdjęcia, pokazujące stan wnętrza z czasu przed kradzieżami i oczyszczeniem ścian z części polichromii. Materiały te znajdują się w archiwum Wydz. Ochr. Zabytków i zostały nam udostępnione.                                     

Przed projektem i równocześnie wykonane będą:                                                                        -  badania geotechniczne gruntu wokół budynku,                                                                          -  badania stanu zachowania drewna,                                                                                         -  badania polichromii,
- sprawdzenie i aktualizacja inwentaryzacjibudynku,                                                                    - inwentaryzacja detali wnętrza.                                                                                                  Powyższe prace będą prowadzone na podstawie pozwoleń konserwatorskich.

Zespół projektowy:

mgr inż. arch. Beata Lenda, 
dr inż. Stanisław Karczmarczyk – konstrukcje budowlane, 
mgr sztuki Marek Sawicki – opracowania i nadzory dotyczące drewna, 
mgr sztuki Agnieszka Sawicka – opracowania dotyczące polichromii 
(nie wymieniamy projektantów instalacji  elektrycznej i wodnej).

Wstępnie została ustalona metoda ustabilizowania posadowienia budynku – przez zastosowanie mikropali, po czym lekkie uniesienie ponad obecny poziom gruntu. Materiał ścian – bale drewniane będą zaimpregnowane środkami przeciw korozji biologicznej. Więźba dachowa z konstrukcją sygnaturki zostaną wzmocnione.

Zmienione będzie szalowanie zewnętrzne i przywrócone pierwotne pokrycie – gont. Istniejąca posadzka – płyty kamienne będą ułożone na wypoziomowanym podłożu. Wewnątrz zauważa się różnorodność materiału ścian.  Część belek jest użyta wtórnie, wskazują na to różne, nie stanowiące jednorodnej całości fragmenty polichromii na niektórych belkach, niektóre pochodzą z pożaru, niektóre są profilowanymi belkami gotyckimi. Można się domyślać, że po pożarze wcześniejszego w tej lokalizacji drewnianego gotyckiego kościółka, użyto belki ocalałe z pożaru do odbudowy obecnego. Dla dokładnego poznania historii tego obiektu i jego okolicy chcemy przeprowadzić badania historyczne.                                                                     

Otoczenie – działka będzie otoczona ogrodzeniem, lipy dosadzone, wokół kościółka pojawi się bruk z lokalnego kamienia.                                                                                                 

Bardzo istotnym elementem będzie instalacja przeciwpożarowa obiektu. Przewiduje się iluminację zewnętrzną i podświetlenie wnętrza z użyciem ledowych źródeł światła.                                                                                                                        

Na powyższe cele będziemy się starać o finansowanie z wszystkich możliwych źródeł, przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i z funduszy europejskich.

19 sierpnia 2012 r.